Қазақстандағы еңбек құны Қытайдағы деңгейге дейін құлады

4 сентября 2015, 14:50

1926

2014 және 2015 жылдардағы екі девальвация нәтижесінде Қазақстандағы долларға шаққандағы еңбек құны қазір, тіпті, Қытайдағыдан да төмен.
Жақында ғана Қазақстан еңбекақы бойынша тек ТМД ғана емес, сонымен қатар Еуразияның көп бөлігінде көшбасшы орында болған еді. Алайда теңгенің соңғы девальвациялары бұл көрсеткіш бойынша біздің елімізді Қытаймен бір деңгейге түсірді.
Егер теңгенің долларға шаққандағы және юаньның долларға шаққандағы ресми бағамдарын және еңбекақы бойынша ресми статистиканы пайдалана отырып есептесек, келесі жағдайды көреміз:

Қытай өндірісіндегі жылдық орташа еңбекақы 51369 CNY қ, яғни, 8040 USD құрады.
Қазақстан өндірісіндегі орташа еңбекақы 2015 жылғы 2-тоқсанда 124 227 теңгені, яғни 511 USD (бір долларға 243 теңге бағамы бойынша есептегенде) құрады. Яғни, бір жыл ішінде Қазақстанда еңбекақы (егер теңге құлдырауының үшінші толқыны орын алмаса) 6132 USD құрады.

Бұл статистиканың белгілі мөлшердегі дәл емес екендігін атап өткен жөн. ҚР мен ҚХР тұрмыс деңгейін салыстыру үшін доллармен есептелген еңбекақыны емес, салыстырмалы себеттегі тауарларды салыстырған әділ. Онда нәтижелерде басқаша болады.

KZT-тегі 2015 жылғы тоқсандар бойынша Қазақстандағы орташа еңбекақы мөлшері

(Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі агенттігінің мәліметтері бойынша),

Тоқсан Қазақстандағы 2015 жылғы орташа еңбекақы

2-тоқсан 124 227

1-тоқсан 118 638

KZT-тегі 2015 жылғы тоқсандар бойынша Қазақстандағы аймақтар бойынша орташа еңбекақылардың мөлшері

Аймақтар	Аймақтар бойынша 2015 жылғы орташа еңбекақылар
Аймақтар	1 Тоқсан	2 Тоқсан	3* Тоқсан	4* Тоқсан
Қазақстан Республикасы	118 638	124 227
Ақмола	82 633	90 457
Ақтөбе	100 915	108 007
Алматы	85 035	93 017
Атырау	217 003	210 183
Батыс Қазақстан	108 243	111 956
Жамбыл	79 894	85 206
Қарағанды	108 110	111 678
Қостанай	85 602	91 909
Қызылорда	102 070	106 866
Манғыстау	229 167	217 327
Оңтүстік Қазақстан	81 166	89 352
Павлодар	100 028	105 199
Солтүстік Қазақстан	77 618	85 360
Шығыс Қазақстан	96 361	101 822
Астана қ.	171 544	183 744
Алматы қ.	152 724	161 963

*Қазақстан Республикасының статистика жөніндегі агенттігінің еңбекке ақы төлеу бойынша түсініктемесіне сәйкес, еңбекақы статистикасы жалдамалы еңбеккерлер еңбегіне ақы төлеудің орташа деңгейін, заңдылықтар мен оның өзгеру тенденцияларын, құрылымдық сипаттамасын, аймақтық, гендерлік айырмашылықтарын еңбекақы төлеу деңгейіне әсер ететін оның дифференциацисы мен динамикасын көрсетеді.

ТМД бойынша біздің көршілерге келетін болсақ, олар да еңбекке ақы төлеудің арзандауына тап болды.

Мәселен, 2015 жылы ресейліктердің табыс деңгейі күрт төмендеп кетті. Бірінші кезекте бұл ресейлік рубльдің күрт девальвациясына, сондай-ақ ресейлік экономиканың еңбек нарығына және жұмыссыздық деңгейіне жағымсыз әсер ететін рецессия фазасына кіруіне байланысты.

2015 жылы Ресей ТМД-дыда орташа еңбекақы деңгейі бойынша бүкіл посткеңестік кезең бойынша 1-орыннан Қазақстаннан кейінгі 2-орынға шегініп қана қоймай, оны азаматтардың табыстар деңгейі бойынша кешегі аутсайдер Грузиямен бөлуге мәжбүр. Бұдан нашар жағдай соғыс жалғасып жатқан Украинада ғана орын алған, қазір бұл ел дефолт алдындағы жағдайда.

Жалпы әлемде, орташа еңбекақы бойынша АҚШ, Солтүстік Еуропа елдері, сондай-ақ Жапония көшбасшы болып отыр.